Awgusta Ada Lovelace 1815-nji ýylyň 10-njy dekabrynda dünýä indi. Ol beýik iňlis şahyry Jorj Gordon Baýronyň (1788-1824) we Annabella Baýron täze Milbankyň (1792-1860) ýekeje gyzydy. Baýron 1813-nji ýylda geljekki aýaly hakda "Adatdan daşary aýal, şahyr, matematik, filosof" -diýdi. Gyz iki aýlyk bolanda ene-atasy aýryldy we kakasyny gaýdyp görmedi.

Ada ejesinden matematika söýgüsini we kakasynyň köp häsiýetlerini, şol sanda emosional makiýaupda ýakyn keşbi miras aldy.

Baýron Çaýld Haroldyň zyýaratynda gyzyna birnäçe täsir galdyryjy setir bagyşlady, ýöne şol bir wagtyň özünde doganoglanyna ýazan hatynda öňünden alada galdy: “Hudaý oňa bir zat bilen sylag berer diýip umyt edýärin, ýöne şahyrana sowgat däl .. .

Ada ajaýyp terbiýe aldy. Onda möhüm ýer matematikany öwrenmek bilen meşgullandy - köp derejede ejesiniň täsiri astynda. Mugallymy meşhur iňlis matematigi we logikaçysy Awgustus de Morgan. 1834-nji ýyla çenli, "analitik" diýip atlandyrýan programma gözegçilikli ilkinji sanly kompýuteriň döredijisi, görnükli matematik we oýlap tapyjy Çarlz Babage bilen ilkinji tanyşlygy 1834-nji ýyldan başlaýar. Ledi Baýrony tanaýan Babbage, ýaş Ada matematika höwesini goldady. Babbage Adanyň ylmy gözleglerini yzygiderli yzarlaýardy, makalalary we kitaplary esasan matematiki meseleler boýunça saýlady we iberdi. Ada sapaklaryny maşgalasynyň dostlary - Awgust de Morgan we aýaly Sommervilles we beýlekiler höweslendirýärdi. Ada D. Lardneriň awtoulag barada açyk leksiýalaryna gatnaşýar. Sommerwil we beýlekiler bilen bilelikde Babbage ilkinji gezek baryp, ussahanasyna göz aýlaýar. Ilkinji saparyndan soň Ada käwagt hanym de Morgan bilen bilelikde Babbage baryp görüp başlady. Morgan öz ýatlamalarynda ilkinji saparlarynyň birini şeýle suratlandyrdy: “Myhmanlaryň käbiri bu ajaýyp enjama haýran galmak bilen, şeýle diýşi ýaly, wagşylar ilkinji gezek aýna görýärler ýa-da atylan sesleri eşidýärler. Miss Baýron ýarag, henizem ýaş, enjamyň işleýşine düşünip bildi we oýlap tapyşyň uly ähmiýetine ýokary baha berdi ".

Awgusta Ada maşgala durmuşy bagtly ösdi. 1835-nji ýylda Ada Baýron on dokuz ýaşynda 29 ýaşly Lord King bilen durmuş gurdy, soň bolsa “Lovelace Earl” boldy. Husbandriniň aýalynyň ylmy gözleglerine garşy hiç zat ýokdy we hatda ony höweslendirýärdi. Dogry, akyl ukybyna ýokary baha berip, ol: “Nähili general bolup bilerdiňiz!” Diýip aglady. “Lovelaces” dünýewi durmuş ýörelgesine eýe bolup, Londondaky öýleri we ýurt mülkleri Okhat seýilgähinde yzygiderli kabul edişlikleri we agşamlary geçirýärdi. Adaň nikasy ony Babbage-den daşlaşdyrmady; gatnaşyklary hasam mähirli boldy. Tanyşlyklarynyň başynda Babbage gyzyň matematiki ukyplary bilen özüne çekdi. Geljekde Babbage ähli batyrgaý işlerini goldaýan adam tapdy. Ada ir ölen gyzy bilen deň ýaşyndady. Bularyň hemmesi köp ýyllap Ada garşy mähirli we çyn ýürekden garaýyş döretdi.

Ada boýy kiçidi, Babbage oňa ýüzlenende köplenç oňa peri diýýärdi. “Examinator” magazineurnalynyň redaktory ony bir gezek şeýle suratlandyrypdy: “Ajaýypdy, zehini (we zehini bardy) şahyrana däldi, ýöne matematiki we metafiziki, aňy hemişe hereket edýärdi, bu takyklyk bilen utgaşýardy. Erkinlik we tutanýerlilik ýaly erkeklik häsiýetleri bilen bir hatarda, Ledi Löllace iň nepis häsiýetiň nepisligi we nepisligi bilen häsiýetlendirildi. Onuň gylyk-häsiýetleri, tagamlary, okuwy ... sözüň iň gowy manysynda zenan bolupdyr we ýüzleý synçy aýal-gyzlaryň özüne çekijiliginiň astynda gizlenýän güýji we bilimi hiç wagt çaklap bilmezdi. Bolgusyzlygy we gödekligi halamaýşy ýaly, hakyky intellektual jemgyýetden lezzet alýardy.

“Lovelaces” -iň 1836-njy ýylda bir ogly, 1838-nji ýylda bir gyzy we 1839-njy ýylda bir ogly bar. Elbetde, bu Ada birneme matematikadan uzaklaşdyrdy. Thirdöne üçünji çagasy dünýä inenden gysga wagt soň, matematika mugallymy tapmak haýyşy bilen Babbage ýüzlenýär. Şol bir wagtyň özünde, maksatlaryna ýetmek üçin isleýşi ýaly ýetmek üçin güýjüniň bardygyny ýazýar. Babbage, 1839-njy ýylyň 29-njy noýabrynda ýazan hatynda Lovelace şeýle jogap berdi: “Meniň pikirimçe, matematiki ukyplaryňyz şeýle bir aç-açan welin, barlanmagyň zerurlygy ýok. Sorag berdim, ýöne häzirki wagtda mugallym hökmünde size maslahat berip biljek adamy tapyp bilmedim. Gözlemegi dowam etdirerin "

ukyplary şeýle bir görnüp dur welin, synagdan geçirmek zerurlygy ýok. Sorag berdim, ýöne häzirki wagtda mugallym hökmünde size maslahat berip biljek adamy tapyp bilmedim. Gözlemegi dowam etdirerin "

1841-nji ýylyň başyndan Lovelace Babbage-iň maşynlaryny yhlas bilen öwrenip başlady. Ada Babbage ýazan hatlarynyň birinde şeýle ýazýar: “Maňa awtoulagyňyza degişli esasy maglumatlary bermeli. Muny islemegimiň gowy sebäbi bar ". 1841-nji ýylyň 12-nji ýanwarynda ýazan hatynda ol öz meýilnamalaryny şeýle beýan edýär: “... Geljekde belli bir wagt (belki 3 ýa-da 4 ýylyň içinde, hatda köp ýyllap) kelläm size maksatlaryňyz we meýilnamalaryňyz üçin hyzmat edip biler ... Takyk Bu meselede siziň bilen çynlakaý gürleşmek isleýärin ". Bu teklip Babbage minnetdarlyk bilen kabul edildi. Şol günden bäri olaryň hyzmatdaşlygy kesilmedi we ajaýyp netijeler berdi.

1842-nji ýylyň oktýabr aýynda Menabreanyň makalasy çap edildi we Ada ony terjime etmek wezipesini öz üstüne aldy. Bellikleriň meýilnamasyny we gurluşyny bilelikde düzdüler. Indiki belligi gutarandan soň, Ada ony Babbage iberdi, ony redaktirledi, dürli teswirler berdi we iberdi. Iş 1843-nji ýylyň 6-njy iýulynda çaphanasyna geçirildi

“Lovelace” -iň işiniň esasy nokady Bernulli sanlaryny hasaplamak üçin programma (sanlar) düzmekdi. Lovelace-iň teswirlerinde Babbage enjamy üçin ýazan dünýädäki ilkinji hasaplaýyş programmalarynyň üçüsi bar. Olardan iň ýönekeýi we iň jikme-jigi, iki sany näbelli ýerde iki çyzykly algebraik deňlemeler ulgamyny çözmek üçin programma. Bu programma seljerilende ilki bilen işleýän öýjükler (işleýän üýtgeýänler) düşünjesi girizildi we mazmunyny yzygiderli üýtgetmek pikiri ulanyldy. Bu pikirden, ähli programma dilleriniň, şol sanda maşyn dilleriniň esasy amallaryndan biri bolan ýumuş operatoryna bir ädim galdy. Ikinji maksat, hasaplaýyş amallarynyň yzygiderliligini gaýtalamak bilen trigonometrik funksiýanyň bahalaryny hasaplamak üçin düzüldi; bu amal üçin “Lovelace” gurluşly programmirlemegiň esasy gurluşlaryndan biri bolan aýlaw düşünjesini hödürledi. Bernouliniň sanlaryny hasaplamak üçin döredilen üçünji programma, eýýäm gaýtalanýan höwürtgeleri ulanýar. Lovelace öz teswirlerinde hasaplama amallarynyň diňe sanlar bilen däl, eýsem beýleki obýektler bilen hem ýerine ýetirilip bilinjekdigi barada ajaýyp düşünjäni mälim etdi, onsuz kompýuterler güýçli, çalt hasaplaýjylardan başga zat bolmaz.1844-nji ýyldan bäri Ada Lovelace ýaryşlarda oýnamaga has gyzyklandy, esasanam özi owadan münüp, atlary gowy görýärdi. Babbage bilen William Lovelace ikisi hem ýaryşlarda oýnadylar we ähtimallyk teoriýasynyň amaly meseleleri bilen gyzyklanýan Babbage, bu pozisiýalardan ýaryşlarda oýny hasaplap, iň amatly oýun ulgamyny gözleýärdi. Şeýle-de bolsa, Babbage we Ada-nyň adamsy tiz wagtdan oýundan çekildi. Emma Ada, oýlanyşyksyz we birkemsiz oýnamagyny dowam etdirdi. Mundan başga-da, Ledi Hell, şantaj eden belli bir Jon Kross bilen ýakynlaşdy. Ol ähli serişdelerini diýen ýaly sarp etdi we 1848-nji ýyla çenli gaty bergili bolupdy. Soňra ejesi bu bergilerini üzmeli we şol bir wagtyň özünde Jon Krossdan aýyplaýjy hatlar satyn almaly boldy. 50-nji ýyllaryň başynda Ada Lovelace-iň ömrüni alýan keseliň ilkinji alamatlary peýda boldy. 1850-nji ýylyň Sanjar aýynda Babbage hat ýazýar: "Saglygym ... şeýle bir erbet welin, teklibiňizi kabul edip, Londona lukmançylyk dostlaryňyza gelmek isleýärin". Geçirilen çärelere garamazdan kesel ösdi we agyr ejir çekdi. 1852-nji ýylyň 27-nji noýabrynda Ada Lovelace 37 ýaşynda aradan çykdy. Ajaýyp akyl-paýhasy bilen bilelikde kakasy oňa bu elhenç mirasy - irki ölümi - şahyr şol ýaşda aradan çykdy ... Baýron maşgalasynda aglap, kakasynyň ýanynda jaýlandy.