WESÝETLER BOÝUNÇA

Çagakak «Aglamak utanç!» diýdiler.

Jahylkak «Aldamak utanç!» diýdiler.

Şeýdip endik etdik aglamazlyga.

Şeýdip endik etdik aldamazlyga.

Diýdiler: «Köplükde gägirmek aýyp».

Diýdiler: «Köçede sygyrmak aýyp».

Diýdiler: «Meýlisde geçmäkäň töre,

Hakyň barmy? Törüň özünden sora!»

Ýene-de diýdiler: «Ulalyp ýaşyň,

Garaja gyl bilen basyrlar döşüň».

«Döşüňe bitýänçä şol gyl – diýdiler.

Günäňi geçerler, ogul!» diýdiler.

«Döşüňe bitensoň şol gyl – diýdiler,

Döşüňe mynasyp bolgul!» diýdiler.

Diýdiler: «Dünýäde nämedir gyt zat?»

Üç gezek diýdiler: «Ussat! Ussat! Ussat!»

«Näçe gyt bolsa-da ussat – diýdiler,

Çyn şägirt

ondanam gyt zat!» diýdiler.

«Öwrenip ilkinji harpy – diýdiler,

Gomalar şägirdiň galpy!» diýdiler.

«Galp şägirtden boluň hüşgär!»

«Emer-de,

emjegňi dişlär!» diýdiler.

Ýene-de diýdiler: «Ulamy-kiçä,

Öljegňi bilseň-de, ýalbarma kişä!»

«Diňe bir adama ýalbar!» diýdiler.

Onuňam adyna dilber diýdiler.

«Aýyp däl näzini çekmek – diýdiler,

Näzden ýüzün sowan – akmak!» diýdiler.

«Ýene iki merde ýalbarmak bolar –

Diýdiler – ene hem atadyr olar».

«Ataňa ýalbarsaň – galkynar ruhy».

«Eneňe ýalbarsaň – kemeler ahy»,

«Kim etse şolara tagzym – diýdiler,

Işi rowaç, ýaşy uzyn!» diýdiler.

...Ene kän edepleň tutdular adyn.

Diýdiler: «Gabanma özgäň şöhratyn!»

«Gabanma zehiniň ezelligini!»

«Gabanma öz joraň gözelligini!»

«Gabanma öz äriň gerçekligini!»

«Gabanma öz gelniň alçaklygyny!.

Ne näzlerin, ne-de sözlerin gaban,

Diňe oýnaklatsa...

gözlerin gaban!»

Diýdiler: «Erkekden belentdir aýal!»

«O nämüçin?» diýip berdiler sowal.

Jogabyn berdiler: «Gutaryp ömrüň,

Ýagty dünýä bilen hoşlaşsaň bir gün –

Aýal

är ojagyn saklar – diýdiler,

Söýgiňi müň kerem haklar!» diýdiler.

«Çagalaryn iýdir, geýdir – diýdiler,

Şeýdip ýaş ömrüni köýdir!» diýdiler.

«Emma beýdip bilmez erkek – diýdiler,

Bu babatda pesdir entek!» diýdiler.

«Altmyşdan, ýetmişden geçse-de saly,

Gözlerin ýumdumy eziz aýaly –

Ýatdan çykyp wepa, ygrar – diýdiler,

Ikinjiň gözlegne ylgar!» diýdiler.

...Diýdiler, diýdiler, diýdiler kän zat.

Käbirisi aňsat. Köpüsi kyn zat.

Aňsadyn – hemmeler başar – diýdiler,

Kynyn başarmakda iş bar – diýdiler.

Kyn hem bolsa,

Şudur wesýet – diýdiler.

Diňe kyn zat –

Şol mukaddes! – diýdiler.

* * *

Gum hem özi üçin hasyl berenok,

Suw hem özi üçin berenok tagty.

Bulut hem öz-özün ýuwundyranok,

Gün hem özi üçin saçanok ýagty.

Hemmesiniň aladasy-gaýgysy –

Biri-biriniň bagty.

Hemmesi-de biri-birine aşyk.

Birisi suw berýär, beýlekisi nur.

Birisi gül açsa, beýleki joşup

Gülleriň üstünden seçelenip dur.

Birisi süpürse ýapragyň çygyn,

Beýleki şol çygdan ýasaýar bulut.

Ýene-de şol çygdan ýasalan bulut.

Dagdan aşak inýär bir derýa bolup.

Ýene-de derýadan döreýär bulut.

Ýene-de buludy ýaýradýar şemal.

Şeýdibem hemmesi bir hemra bolup,

Biri-birisine berýärler kemal.

Elmydama al sen şolardan mysal,

Hem mydama bol sen şolara mysal,

Ynsan.

Kerim Gurbannepesow