Dismorfobiýa.

Dismorfobiýa sindromy, adamyň daş keşbine aşa alada edýän, öz bedeniniň aýratynlyklaryna ýeterlik baha berip bilmeýän we uzakdaky kemçilikleri düzetmek üçin ähli zady edýän akyl ýagdaýydyr. Adam islendik üýtgeşmelere garamazdan daş keşbinden nägileligini bildirýär. Dismorfobiýa sindromy aýallarda, erkeklerde-de, has-da ýetginjeklikde ýüze çykýar.

Dismorfofobiýa ýer ýüzündäki adamlaryň 1-3% -ine mahsusdyr. Bu näsazlykdan ejir çekýänleriň köpüsi gözellik klinikalarynda ýygy-ýygydan bolýar.  Iň soňunda ideal (aktrisa, model, anime keşbi ýa-da gurjak) ýaly bolmak üçin ýüzlerinde, bedeninde sansyz amallar edip, bedenini aşa ýokary derejä çykarýarlar, sebäbi dikeldiş ukybymyz çäklidir.  Şonuň üçin dogruçyl estetiki hirurglar beýle hassalary psihiatrlara gönükdirip, ýüz öwürýärler.

Bu näsazlyk köp ugurly. Genetika onuň ösmegine, şeýle hem fiziologiki aýratynlyklara sebäp bolup biler, mysal üçin beýniniň ösüşindäki anomaliýalar ýa-da neýrotransmitterleriň dogabitdi ýetmezçiligi, ilkinji nobatda nesil yzarlaýan serotoniniň deňsizligi. Käbir akyl bozulmalary hem rol oýnaýar - depressiýa, umumy aladalanma bozulmasy, şizofreniýa.

Maşgalada çaganyñ tankytlanmagy, pedagogiki ýalñyşlyklaryñ göyberilmegi, çagalryñ mekdepde, köpçilikde deñ-duşlarynyñ arasynda daş keşbini kemsidilmegi başlangyçlary bolup biler. Dismorfobiýa adamy diňe izolýasiýa däl, eýsem jemgyýetçilik häsiýetine, alkogol içgilerine, ahlaksyzlyga we käwagt öz janyna kast etmäge hem itergi berip biler.

 Keseliň öňüni almak üçi ilki bilen maşgalada sagdyn, mähirli, ynamly gatnaşyklary gurmakdyr, bu bolsa özüňe ýeterlik hormat goýulmagyna goşant goşýar, soñra çaganyň gowy sosiallaşmagy. Aragatnaşyk meselesi näçe az bolsa, dostlaryň we tanyşlaryň topary näçe giň bolsa, geljekde psihoterapewtiň hassasy bolmak mümkinçiligi şonça-da pes bolar. Çagalara daşky keşbi gelşiksiz bolsada uly üstünlige ýeten beýik adamlary tanadyñ, gürrüñ beriñ. Bu meselede oňa kömek etmek zerur. Bu näsazlyk eýýäm emele gelen bolsa, lukmançylyk kömegi bolmazdan bejerip bolmaz. Esasy zat, adamyň özüni we daşky görnüşini kabul etmegi. Dismorfobiýa akyl bozulmalary bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Bejergi hünärmeniň gözegçiligi astynda geçirilmelidir.

Dismorfobiýany ýüze çykarýan alamatlar:

● Uzak wagtlap aýna seretmek.

● Surata almakdan ýüz öwürmek.Surata düşmegi halamok, fotogen däl, ýeterlik uky almadym, keýpim ýok, başga bir gezek.. ýaly bahanalar. Beýle adamlaryñ öýünde suratlaryny hiç haçan görnükli ýerde, hatda maşgala albomynda-da tapyp bilmersiňiz.

● Utanjyny tassyklatjak bolmagy. IMysal üçin, hakykatdanam aşa uzyn burnum ýa-da doňuz gözlerim barmy diýip, yzgider ýakynlaryndan soramagy. Emma, munuň beýle däldigini näçe aýtsalar-da, ynanmaýar.

● Emosional bozulmalardan ejir çekýär. Köplenç bular öz-özüne hormat goýmaýan, utanjaň, tankytlara duýgur, gaharjaň adamlar. Depressiýa, alada bozulmalaryna ýykgyn edýärler.

● Diýeta, kosmetika, moda aşa endik eden. Makiýaź ýa-da geýinmegiñ birnäçe sagat wagt almagy.