Derýa täsinlikleri...


☝️(Bir az garaşsaňyz derýalaryň suratlary hem açylar)


🟢Iň syrly derýalaryň biri Kolumbiýa döwletiniň çäginde ýerleşýän Kano Kristales derýasydyr, uzynlygy 100 km, ini 20 metr. Onuň suwy 5 ýaşyl, mawy, sary, gyzyl hem-de gara reňklidir. Bu derýanyň suwunyň şeýle görnüşde bolmagy – şöhleleriň serpikmesi, derýadaky suwotularynyň hem-de derýa çägeleriniň täsiri bilen düşündirilýär. Şeýle hem ol dünýäde iň owadan derýa hasaplanýar.





🟢 Grenlandiýa adasyndaky suwly çeşme – derýajygynyň suwunyň mawy reňkli bolmagy syrlygyna galýar.



🟢Ýer şarynda öz suwuny çöl sähralygyna guýýan derýalaryň iň uzyny Tejen derýasydyr.



🟢Kolumbiýanyň çägindäki Purase wulkanyndan akýan El-Rio-Winegro derýasy dünýäde iň turşy suwly derýadyr. Onuň umumy uzynlygy – 1260 km bolup, onuň suwunyň düzgümi 11%-i kükürt, 9%-i duz turşusyndan ybaratdyr. Bu derýanyň suwunyň ýokary kislota garyndyly bolmagy wulkanyň ýakynyndalygy bilen düşündirilýär.



🟢Kareliýanyň çägindäki Şuýa derýasy öz akym ugruny ýylyň dowamynda ortaça 20 gezek üýtgedýär.



🟢Russiýanyň çägindäki Indigirka derýasy gyşda durşuna doňýandygy sebäpli dünýäde iň sowuk derýa hasaplanýar.



🟢IX hem-de XI asyrlarda Nil derýasynyň suwy howanyň aşa sowuklygy zerarly buz bilen örtülipdir.





🟢Demirgazyk adasyndaky Puarenga derýasyndan tutan balygyňy bada-bat iýip bolýar. Sebäbi bu derýa öz gözbaşyny hiç wagt garyşmaýan sowuk hem-de gyzgyn, gaýnap duran çeşmelerden alýar.





🟢Amazonka derýasy dünýäde iň uly derýa delfinleriniň ýaşaýanlygy sebäpli derýalaryň şasy hasaplanýar.




🟢Ob derýasynyň suwy tomus hem-de güýz pasyllarynda zolak-zolak bolup akýar.



🟢 Dünýäde iň çasly akýan derýa Hindistanyň Brahmaputra derýasydyr.




🟢Marrambiji derýasy Awstraliýa materiginde ähli pasyllarda akýan ýeke-täk derýadyr.



🟢ABŞ-nyň Montana ştatyndan akýan Rou derýasynyň uzynlygy 17,7 metr bolup, ol dünýäde iň gysga derýadyr.



🟢Günorta Tibet sähralygyndan akýan Ýarling Sangpo derýasy dünýäde iň beýikden akýar. Ol derýa deňiz derejesinden 3000 metr beýiklikde ýerleşýär.




🟢Rio-de-la-Plata derýasyna Parana hem-de Urugwaý derýalarynyň guýmagy sebäpli dünýäde iň inli derýa hasaplanýar.




🟢Indoneziýanyň Kalimantan adasynda ýerleşip, öz suwuny Günorta Hytaý deňzine guýýan Kapuas derýasy adalardaky iň uzyn derýa hasaplanýar. Onuň uzynlygy 1143 km-e barabardyr.




🟢Her ýylyň 14-nji marty Halkara derýalara güni.



🟢 Alymlaryň hasaplamalaryna görä, derýalar deňizdir ummanlara her ýylda 16 milliard kub gyrmança hem-de daş böleklerini getirip guýýarlar.