Alymlaryn durmusy

Benjamin Franklin
Benjamin Frenklin 17 çagasy bilen sabyn we şem ýasaýjynyň 10-njy ogly bolup dünýä indi. 10 ýaşynda mekdebi terk etdi. 12 ýaşyndaka, bir çaphanany dolandyrýan we liberal gazet çap edýän uly dogany Jeýms bilen tälim alýar. Neşirýat işini öwrenip, edebiýatşynaslyga başlady. Ilkinji makalalary bu ýerde "New-England Courant" -da çap edildi. 1730-njy ýylda Filadelfiýada bir neşirýat we gazet döretdi. Garyp Riçardyň “Almanakasyny” çap edip başlady. 1732-nji ýyldan 1757-nji ýyla çenli re directedissýorlyk eden “Almanak” -da Riçard Saundersiň goly bilen makalalar ýazypdyr. Syýasat, pelsepe, ylym we işewür gatnaşyklar ýaly temalar ara alnyp maslahatlaşylýan Junto atly klub; Kitaphana, hassahana we ýangyn ätiýaçlandyryş kompaniýasyny döretdi. Çap ediş enjamlaryny köpeltdi.

Franklin 1736-njy ýylda Amerikanyň ilkinji meýletin ýangyn kompaniýalaryny esaslandyrdy. Şol ýyl Filadelfiýa mejlisiniň sekretary boldy. Franklin jemgyýetçilik işleri barada has köp alada edip başlady. 1743-nji ýylda 4-nji akademiýasyny açdy we 1749-njy ýylyň 13-nji noýabrynda akademiýanyň başlygy wezipesine bellendi. 1750-nji ýylda Pensilwaniýa mejlisine saýlandy we köp maşgalalar bilen ýer salgydyna garşy söweşdi. Iňlis Amerikasy wezipesiniň baş müdiri wezipesine bellendi. Poçta hyzmatynda dürli çäreleri gördi. Esasanam elektrik hadysalary barada gözleg geçiren Franklin, elektrik zarýadlarynyň artykmaç we minus uçlaryny tapdy we elektrik zarýadyny tygşytlamak ýörelgesini öňe sürdi. Synagynyň ahyrynda tupanly howada uçar uçup, ýyldyrymyň elektrik hadysasydygyna göz ýetirdi. Iki kömekçisiniň elektrik togunyň täsiri astynda diri galmagyna garamazdan ölen bu synagyň esasynda ýyldyrym çybygyny tapdy we gün şöhlesinden has köp peýdalanmak üçin sagat programmasyny başlady.

1757-nji ýylda Demirgazyk Amerikanyň kolonial gozgalaňynyň başynda, koloniýalarda ýaşaýan adamlar Franklin şikaýatlaryny Londona iberdiler; 1765-nji ýylda möhüriň resmi kanunyna garşy çykýanlar barada William Grenwile habar bermek tabşyryldy. 1772-nji ýylda Massaçusets ştatynyň gubernatory Hutchinsonyň kolonial halka garşy kemsidilen hatlaryny ele aldy we neşir etdi. Kolonial halk bilen abraýy artdy. Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň Kongresine saýlandy. 1776-njy ýylda Tomas Jefferson we Jon Adams bilen bilelikde garaşsyzlyk jarnamasyny taýýarlady. 1776-njy ýylyň sentýabr aýynda gurultaý ykdysady we harby kömek soramak üçin Fransiýa ýaly üç adamlyk komissiýa iberdi. Franklin, Fransiýanyň daşary işler ministri Çarlz Grawier bilen bolan duşuşyklarynda üstünlik gazandy. Amerikanyň Garaşsyzlyk urşunyň 1775-1783-nji ýyllarynyň ahyrynda Angliýa bilen parahatçylyk gepleşiklerini dowam etdirmek üçin saýlanan diplomatlaryň biri hökmünde Angliýa gitdi. Angliýa bilen parahatçylyk şertnamasyna gol çekilenden soň, 1785-nji ýylda Amerika gaýdyp geldi. 1787-nji ýylda Filadelfiýanyň konstitusiýa konwensiýasynyň işine gatnaşdy. Birnäçe wagtdan soň aradan çykdy. Reňkli durmuşy, ylmy we syýasy üstünlikleri Amerikanyň iň täsirli esaslandyryjy atalary hökmünde Franklin pul we hormat aldy; harby gämiler; Köp şäherler, okruglar, bilim edaralary, atlar bir at we kompaniýa bolup, ölenden iki asyr gowrak wagt geçensoň, köp sanly medeni salgylanma onuň adyny göterýär.


Franklin küşt bilen gyzyklanýan biri. Örän gowy küştçi. Amerikan Kolumbiýa Magazineurnaly küşt oýnandan soň, Frankliniň ABŞ-da ikinji küştçi bolandygyny ýazdy. 1999-njy ýylda Frankliniň ABŞ-da haýran galdyryjy küştçi bolandygy mälim edildi.



Franklin 1790-njy ýylyň 17-nji aprelinde 84 ýaşynda aradan çykdy. Onuň jaýlanyşyna 20,000 töweregi adamyň gatnaşandygy aýdylýar. Dr. Jon Jones muny şeýle düşündirýär:

"Her gezek agyry we dem gysma başlanda we öýkeninde bir duýgy dörese, birden ähli umydyny we buýsanjyny ýitirýärdi. Entegem birneme güýji bardy, ýöne dem alyş organlary basyşa çydap bilmedi. Üçüsi - aýlyk durmuş gutardy.

Franklin Boston we Filadelfiýa şäherlerine müňlerçe funt miras galdyrdy. Şeýle-de bolsa, bu pul ölenden soň 200 ýyllap hiç hili degilmeli däldigini we göterimde saklanmalydygyny aýtdy. 1990-njy ýyllarda Boston we Filadelfiýa giden pul millionlarça dollara ýetdi.

Galan yerimden dowam :))


Dowamyny isleseniz teswirlerde bellap gecin :))