awesome
30.10.2022 15:30
Wirjiniýa Wolfyň maslahatlaryndan ýazylan bu makala, size kitaby nähili okamalydygy babatda gyzykly maglumatlary berýär.
“Özüňe degişli otag, MRS Dalloway we Deňiz maýagy” ýaly eserleriň ýazyjysy iňlis ýazyjy Wirjiniýa Wolf, dünýä edebiýatynda örän uly meşhurlyk gazanan şahsyýetlerden biridir.
Kakasynyň käri sebäpli kitaplaryň arasynda ýetişen Wolf, diňe eserleri bilen däl, eýsem makalalary bilen hem meşhurlyk gazandy.
“The Nation, Vogue, The Yale Review” ýaly žurnallarda çap edilen “Bir kitap nähili okalmaly?” (How Should One Read a Book?) makalasyny siziň üçin terjime etdik.
Ýeketäk maslahat, hiç kimden maslahat almazlyk!
Wirjiniýa Wolfyň başga birine kitap okamak üçin berip biljek ýeke-täk maslahaty, “okamak üçin hiç kimden maslahat gözlemeli däldir”. Hawa, bu birneme gülkünç, emma her kim öz isleglerini diňlemeli, öz sebäplerini we netijelerini kesgitlemeli. Şeýle-de bolsa, ol bize kitap okamak meselesinde ýol görkezýär. Nädip okamalydygy şeýle düşündirýär:
“Kitaby nähili okamaly?” Wirjiniýa Wolfyň jogaplary
“Ilki bilen kitaplar, biýografiýa, fantastika, şygyr ýaly görnüşlere bölünmeli. Soňra olaryň arasyndan saýlap, haýsynyň bize nähili goşant goşjakdygyny bilmeli”
“Bir ýazyjynyň ýagdaýyna düşünmek üçin iň aňsat ýol, okamak dälde ýazmak. Ýazmagyň kynlygyna özüňiz düşüniň”
Size täsir eden bir wakany ýatlaň, şol wagtky hemmezady ýatlamaga çalşyň, howany, töwerekdäki zatlary… soňra bularyň hemmesini ýazga geçiriň. Ine şeýdip ýazyjylara düşünip bilersiňiz.
“Biýografiýalary ýada ýatlamalary başga maksat üçin, edebiýata yşyk tutmak ýada meşhurlary tanamak üçin dälde, öz pikirlerimizi täzelemek üçin okap bileris”
Kitaphananyň iň gowy tarapy, aýallaryň, erkekleriň we maýmynlaryň durmuşynda gysga pursatlary ýazmagydyr. Her edebiýatyň öz zibili bar; Onda ýatdan çykarylan ýatlamalar, ýoýulan sözler bilen ýitip giden durmuşlar bar. Ýöne bu zibili okamakdan lezzet alsaňyz, adamlaryň ýatlamalarynyň nähili geň galdyrýandygyny görersiňiz. Ýekeje harp bolup biler, ýöne size haýsy gözel ýerlere äkidýändigini kim bilýär! Birnäçe sözlem bolup biler, ýöne wakalaryň size näme diýýändigini kim bilýär!
Okyjylar okyjy hökmünde galmaly!
“Kitaby nähili okamaly?” Wirjiniýa Wolfyň jogaplary
Ýazyjy makalasyny şeýle sözler bilen jemleýär:
“Bir kitaby haklap okamak üçin döredijilik, deňeşdirme ýaly ukyplara eýe bolmak gerek. Şol sebäpli okyjy bolup galmak gerek.”
Wirjiana Wolf, okamagyň pasif hereket däldigini aýdýar. Okamak döredijiligimizi we edebi ukyplarymyzy ulanmaga itergi berýär. Emma eger okap otyrkaň tankyt etmezden, okan zatlarymyzdan sapak edinmejek bolsak, onda okamak nämä gerek?
Ýazyjy bu soraga başga sorag bilen jogap berýär:
“Diňe öz içimizde gowy bolup, netijede keýp alýan güýmenjelerimiz ýokmy? Kitap okamak şolardan biri bolup bilmezmi?”
