Yupiter Gun sistemasynyn 5-nji we in uly planetasydyr. Onun massasy Yerin massasyndan 318 esse uludyr we Gun massasynyn 1/1050 bolegine dendir. Yupiterin ekwatorial radiusy 71400km-e dendir (Yerin radiusyndan 11,2 esse uly). Radiusyn kesgitlenisinin takyklygy uly daldir we yalnyslyk yuzlerce kilometre yetip biler. Planetanyn polyar radiusy kicidir we 66900km-e dendir, planetanyn gysylmasy f=1/16 dendir.
Grawitasiya tizlenmesi 2500sm/s2-a dendir. Ortaca dykyzlygy 1,3g/sm3. Yupiterin burc diametri 40" toweregidir. Diskinde kop detallar gorunyar, yone olaryn icinde yeke hemiseligi yokdur. Yuzyyllyklaryn dowamynda gozegcilik edilyan detallaryn kesgitli sany bardyr, yone olaryn yerlesen yagdaylary we gornusleri uytgeyar. Bu bolsa Yupiterin gorunyan ustunin bulut gornusli gatlakdygyny anladyar. Goze has gowy gorunyan, ekwatoryn ugruna parallel ugurda suyunmek, garamtyl-gyzylymtyl zolaklardyr. Olaryn aralaryndaky zolaklardyr. Garamtyl-gyzylymtyl zolaklar we yagty zolaklar durli gornusleri we sekilleri bolan ayry-ayry tegmillere bolunyarler. 1878-nji yylda 20⁰ ginlikde, sonra Gyzyl tegmil diylip, atlandyrylan uzaklyk boyunca 30⁰ aralygy tutyan emele gelme tapylandyr. Sonky yyllar ol oz intensiwligini kemeldipdir, sonra birneme ulalypdyr, yone mydama acylan wagtyndakydan gowsakdyr. Durli ginliklerde yerlesen detallaryn hereketleri boyunca kesgitlenen, planetanyn oz okunyn dasyndan aylanma periody, edil Gununki yaly durli-durlidir. Ginligin artmagy bilen aylanma periody hem ulalyar. Gyzyl tegmilin ginliginde ekwatordakydan 5m10s,6 uludyr. Durli emele gelmeler durli beyikliklerde yerlesen bolmalydyr, sebabi bir obyektin beylekisinin ustunden gecme yagdaylary gozegcilik edilyar. Durli ginliklerde aylanma tizliginin tapawutlanyandygy sebapli, Yupiterde detallaryn yerlesisini gorkezmek ucin uzaklygyn koordinatasyny anlatmagy iki sistema boyunca yerine yetirip bolya. I uzaklyk sistemasy, aylanma periody 9h 50m30s-a den, ekwatora yakyn yerler ucin: ll uzaklyk sistemasy, aylanma periody 9h 55m40s-a den bolan, aram ginlikler ucin. ll uzaklyk sistemasy gyzyl tegmilin ortaca aylanmagyna gabat gelyar. Yone gyzyl tegmilin hakyky aylanma tizligi hemiselik daldir we ol ll sistemada nadogry hasiyetli asyrlyk uytgemelere sezawardyr.
Yupiterin diskinin zolaklayyn duzumi onun atmosferasynda ekwatora parallel ugurlar boyunca ugrukdyrylan yerlerin agdyklyk etyanliginin netijesi bolmalydyr. Yupiterde umumy sirkulyasiyany herekete getiryan mehanizm, edil Yerdaki yalydyr, yagny polyuslarda we ekwatorda Gunden alynyan yylylyk mukdarynyn tapawudy gidrodinamik akymlary doredyar, bu akymlar koriolis guyjun tasiri netijesinde paralleller boyunca gysaryarlar. Yupiterin oran calt aylanyanlygy sebapli bu akymlar ekwatora parallel diyen yaly bolyar. Durli tizlikleri bolan gidrodinamiki akymlaryn aracaklerinde doreyan konwektiw hereketler umumy sirkulyasiyany has hem cylsyrymlasdyryar. Konwektiw hereketler yokarlygyna renkleyji maddany cykaryarlar. Yupiterin cala gyzylymtyl renkinin bolmagy hem sonun bilen dusundirilyar. Garamtyl zolaklaryn caklerinde konwektiw hereket has guycludir, olaryn renklerinin has intensiw bolmagy hem sonun bilen dusundirilyar. Yupiterin towereginde galynlygy 1km bolan halkasy bar. Onun dasky radiusy 126000km, icki radiusy bolsa 113000km-e dendir. Halka oran yuka we Yere gapyrga tarapy bilen bakyp durany ucin gorunyan daldir. Onki maglumatlara gora, Yupiterin 18sany hemrasy bardyr. Olardan dordusi olcegleri we massasy boyunca Ay bilen denesdirerlikdir, 1610-njy yylda Galiley tarapyndan acylandyr. Olar oz oklarynyn dasyndan sazlasykly aylanyarlar we planetanyn dasynda onun ekwatorynyn tekizliginde, dogry ugurda, towerege yakyn orbitalar boyunca aylanyarlar. Oz olcegleri boyunca Ganimed Merkuriden uludyr, Kallisto bolsa ona dendir. Io hemrasy bolsa Gun sistemasynda isjen wulkany bolan yeke-tak hemradyr. Onun ustunde maddany 200km beyikliklere cenli zynyp bilyan, isjen 7sany wulkan bardyr. Io hemranyn jummusi planetanyn dasgyn tasiri netijesinde, seyle hem Yupiterin magnit meydanynda hereket edende onun jummusinde doreyan elektrik akymy tarapyndan, az derejede bolsa himiki elementlerin radioisjen dargamasy netijesinde gyzdyrylyandyr. Hazirki maglumatlara gora, Yupiterin 60-a golay hemrasy bar. Olaryn olcegleri 10-dan 240km-e cenlidir. Uzakda yerlesen 4 sany hemrasy (Vlll, lX, Xl, Xll) ters ugurda oran suynmek we has yapgyt orbitalar boyunca planetanyn towereginde aylanyar. lX hemrasy planetadan 23,7mln km uzaklykda yerlesip, onun dasyndan aylanma periody 761 gije-gundize den. Uzakda yerlesen hemralaryny Yupiter asteroidler gusaklygyndan alan bolmagy gaty ahtimaldyr...