1.Koronawirusa garşy özüňizi goramak
Ýokanç töwekgelçiligiňizi azaltmak üçin elleriňizi sabyn we suw bilen ýuwuň. Koronawirusyň öňüni almagyň iň oňat usuly, elleriňizi mümkin boldugyça ýygy ýuwmakdyr. Elleriňizi ýyly suw bilen nemläň, soňra ýumşak sabyn çalyň. Sabyny 20-30 sekuntlap derä işlediň, soňra ýyly suwuň aşagynda elleriňizi arassalaň. [2]
Hiç zat iýmezden ýa-da içmezden ozal elleriňizi ýuwuň. Şeýle-de bolsa, köpçülige çykanyňyzda ýa-da kesel bolup biljekdigiňize şübhelenýän adamyň töwereginde bolanyňyzdan soň elleriňizi ýuwmak iň gowusydyr.
Elleriňizi ýuwup bilmeýän bolsaňyz, 60% + spirtli eli arassalaýjy ulanyň.
2.Elleriňizi gözüňizden, burnuňyzdan we agzyňyzdan uzakda saklaň
Koronawirus bilen gapynyň agzy ýa-da taýak ýaly bir ýere girip bilersiňiz. Bu ýagdaý ýüze çykanda, mikroblar eliňizde bolup biler, şonuň üçin ýüzüňizi hapa eller bilen degseňiz, aňsatlyk bilen ýokaşyp bilersiňiz. Wirus deriňizde bolsa, gözüňize, burnuňyza we agzyňyza degmekden gaça duruň.
- Yüzüňize degmeli bolsaňyz, ilki bilen eliňizi ýuwuň, şonuň üçin özüňize ýokaşma ähtimallygy az bolar.
3.Üsgürýän ýa-da asgyrýan adamlardan uzak duruň
Koronawirus dem alyş ýoly ýokançlygy bolansoň, üsgülewük we asgyrmak adaty alamatlardyr. Mundan başga-da, üsgülewük we asgyrmak wirusy howada goýberýär, şonuň üçin ýokaşma howpuňyzy artdyryp biler. Demokarky dem alyş ýokançlygynyň alamatlary ýaly görünýän adamlardan uzaklygy saklaň.
- Zerur bolsa, adamdan sizden uzak durmagyny haýyş ediň. Siz: “Üsgürýändigiňize gözüm düşdi. Yakyn wagtda özüňizi gowy duýarsyňyz diýip umyt edýärin, ýöne kesel bolmazlygy üçin uzaklygy saklaň. "
- Soňky habarlar koronawirusyň simptomatiki däl adamlar tarapyndan ýokaşyp biljekdigini görkezýär, şonuň üçin üsgürýän we asgyrýan adamlardan uzak durmak hökman kepillik däl (bu henizem gowy tejribe). Yaňy-ýakynda beýleki syrkawlaryň töwereginde bolanlaryň hemmesine seresap boluň.
4.Wiruslary öldürýän önümi ulanyp, ýokary duýgur ýüzleri her gün dezinfeksiýa ediň
Gynansagam, koronawirus gapylar, taýaklar we kranlar ýaly ýüzlerde uzak saklanyp bilýär. Bu ýüzleri her gün arassalamak üçin spreý dezinfeksiýa ýa-da akartma süpürgiçleri ulanyň. Wirusy täsirli öldürmek üçin ýeriň takmynan 10 minut çyglydygyna göz ýetiriň. Bu wirusyň ýüzlerde uzak saklanmagyny we ýokaşma howpuny çäklendirýär.
- Öýüňizde öňdäki gapylary, aşhana hasaplaýjylaryny, hammam hasaplaýjylaryny we kranlaryny dezinfeksiýa ediň.
- Iş ýerinde, gapy tegelekleri, basgançaklar, stollar we ýerüsti hasaplaýjylar ýaly adamlaryň degip bilýän arassa ýüzleri.
- Şeýle hem 1 stakan (240 ml) akartmany 1 gallon (3,8 L) ýyly suw bilen garyşdyryp, dezinfeksiýa edip bilersiňiz.
5.Eger hakykatdanam töwekgelçilikli däl bolsaňyz, kän alada etmejek boluň
Koronawirus baradaky mifler sosial mediýada ýaýrady, gereksiz gorkyny döretdi. Islendik karar bermezden ozal çeşmeleriňizi barlamak peýdalydyr.- Mysal üçin, hytaýly bir adam bilen aragatnaşyk size kesel berer diýip çaklamagyň hajaty ýok.
6.Yarawsyz adama ideg etmek.
Seresaplylyk bilen bir gezek ulanylýan gorag enjamlaryny geýiň. Yarawsyz adama ideg etmezden ozal bir gezek ulanylýan ellikleri, ýüz maskasyny we kagyz donuny geýiň. Otagyndan çykanyňyzda gorag enjamyňyzy çykaryň we plastik hapa sumkasyna taşlaň. Gorag eşikleriňizi gaýtadan ulanmaň, sebäbi tötänleýin wirusa ýokaşyp bilersiňiz.
- Koronawirus howada ýaýraýar we eşikleriňizde uzak durup biler, şonuň üçin özüňizi mümkin boldugyça goraň.
7.Haýwanlardan ýokaşmakdan gaça durmak
Yokançlyk howpuny azaltmak üçin eti we ýumurtgany gowy bişiriň. Koronawiruslar haýwanlardan adamlara geçip biler, şonuň üçin islendik mikroblary öldürmek üçin haýwan önümlerini gowy bişirmek möhümdir. Nahar bişirýän etiň ýa-da ýumurtganyň görnüşi boýunça görkezmelere eýeriň we iýmitlenmezden ozal iýmit termometrini ulanyp iýmitiňiziň içki temperaturasyny barlaň.
Iýmitleriňizi aşakdaky temperaturada gyzdyryň:
- Towuk we hindi towugy 165 ° F (74 ° C) bolmaly.
- Sygyr etini ýa-da goyun etini 145 ° F (63 ° C) bişiriň.
- Üwelen eti 160 ° F (71 ° C) çenli gyzdyryň.
- Yumurtga 160 ° F (71 ° C) gyzgynlyga ýetmeli.
8.Mümkin ýokanç kesel bilen iş salyşmak.
Koronawirusyň bardygyna şübhelenýän bolsaňyz, lukmanyňyz bilen habarlaşyň. Dem alyş ýollarynyň ýokaşma alamatlary bar bolsa we Hytaýa syýahat eden bolsaňyz ýa-da ýokaşan biri bilen gatnaşyga giren bolsaňyz, koronawirus bolup biler. Alamatlaryňyzy aýtmak we ekzamene girmek zerurlygyny soramak üçin lukmanyňyza jaň ediň. Lukman, laboratoriýa barlagyndan girmegiňizi haýyş edip biler, ýöne ýokançlygyň ýaýramazlygy üçin öýde galmagyňyzy maslahat berip biler. Aşakdaky alamatlara göz aýlaň:
- Gyzzyrma
- Üsgülewük
- Dem gysma
- Bokurdak agyry
- Beden agyrylary
Maslahat: Lukmanlaryň kabinetine girseňiz, immun ulgamy gowşak adamlara ýokançlygyň ýaýramagynyň öňüni almak üçin maska geýiň. Gyzzyrmanyň ýa-da dem almagyň täze alamatlary barada üpjün edijiňize habar beriň.
9.Dem alyş ýollarynyň ýokanç alamatlary bar bolsa, öýde galyň.
Lukmana gitmekden başga, hassa bolsaňyz öýüňizi terk etmäň. Yokanç bolup bilersiňiz we wirusy başga birine ýaýratmak islemeýärsiňiz. Dynç almaga we bedeniňize sagalmak üçin wagt bermäge üns beriň.
- Lukmanyň ýanyna barsaňyz, bir gezek ulanylýan ýüz maskasyny geýiň. Bu mikroblaryň ýaýramagynyň öňüni alar.
10.Asgyranyňyzda ýa-da üsgürseňiz agzyňyzy we burnuňyzy ýapyň
Koronawirus ýa-da başga bir dem alyş ýokançlygy bar bolsa, üsgürip, köp asgyryp bilersiňiz. Başgalary mikroblardan goraň, agzyňyzy dokuma ýa-da ýeňiňiz bilen ýapyň (eliňiz däl). Bu, mikroblaryňyzyň howa arkaly geçmeginiň öňüni alar.