Agzybir maşgala

#Manyly sözler

Iki maş­ga­la goň­şu­lyk­da ýa­şa­ýan eken. Ola­ryň bi­rin­de är-aýal hä­li-şin­di öý­ke­leş ýän eken, beý­le­ki­sin­de bol­sa, he­mi­şe söý­gi, öza­ra dü­şü­niş­mek we agzybirlik hö­küm sür­ýän eken.
Öz­di­ýen­li öý bi­ke­si goň­şu­la­ry­nyň nä­dip ag­zy­bir ýa­şap bil­ýän­dik­le­ri­ne hiç-hi­li dü­şü­nip bil­män­dir we ola­ra gö­rip­lik edip ug­rap­dyr. Bir ge­zek ýaň­ky aýal ärin­den goň­şu­la­ry­nyň­ka ba­ryp, nä­me üçin ola­ryň dur­mu­şyn­da äh­li za­dyň gü­la­la-gül­lük­di­gi­ni anyk­la­ma­gy tab­şy­ryp­dyr.
Er­kek ki­şi il­ki goň­şu­sy­nyň pen­ji­re­si­ne go­laý ba­ryp, içe­rä ýu­waş­lyk bi­len göz aý­la­ýar. Onuň göz­le­ri şka­fyň üs­tün­dä­ki to­zan­la­ry sü­pü­rip ýö­ren aýa­la düş­ýär. Şol wagt te­le­fon jyň­ňyr­da­ýar, aýal al­ňa­sap elin­dä­ki gym­mat ba­ha­ly gül­da­ny ga­pyň gap­da­lyn­da­ky sto­luň gy­ra­sy­na go­ýup, te­le­fo­ny gal­dyr­ýar. Şol wagt ota­ga gir­ip ge­len adam­sy­nyň eli at­dan­lyk­da gül­da­na deg­ýär. Gym­mat ba­ha­ly gül­dan ýe­re ga­çyp, kül-uşak bol­ýar.
Bo­lup du­ran zat­la­ry syn­lap du­ran goň­şu­sy:
– Ine, in­di ha­ky­ky to­ma­şa tur­sa ge­rek – di­ýip, öz ýa­nyn­dan pi­kir ed­ýär.
Em­ma aýa­ly te­le­fo­ny go­ýan­soň, adam­sy­nyň ýa­ny­na ba­ryp, ýu­waş­lyk bi­len:
– Ba­gyş­la, ezi­zim! Bu me­niň gü­näm bi­len bol­dy, gül­da­ny içi­räk goý­man­dy­ryn – di­ýip, müý­nür­ge­ýär. Şon­da äri oňa şeý­le jo­gap ber­ýär:
– Ezi­zim, gaý­tam sen me­ni ba­gyş­la! Ony gör­män­li­gim me­niň gü­näm!
Goň­şu­sy la­py­keç hal­da öýü­ne do­la­nyp gel­ýär. Aýa­ly goň­şu­sy­nyň maş­ga­la aba­dan­çy­ly­gy­nyň sy­ry bi­len gy­zyk­lan­ýar. Adam­sy oňa:
– Bil­ýäň­mi nä­me, ola­ryň maş­ga­la­syn­da hem­me­ler gü­nä­kär, biz­de bol­sa, ter­si­ne hiç ki­miň ýa­zy­gy ýok – di­ýip, jo­gap ber­ýär.

Agaç oka­ra

Garrap tap­dan düşen bir goja og­lu­nyň öýü­ne gö­çüp barypdyr. Go­ja bu maş­ga­la bi­len bir sa­çak­da otu­ryp na­har­lan­yp ug­ra­ýar, ýö­ne onuň göz­le­ri­niň kü­tek­li­gi, tit­re­ýän el­le­ri, na­har­lan­ýan wag­ty kyn ýag­da­ýa sal­ýar­dy. Elin­dä­ki çem­çe­si­ni ýa-da süýt­li bul­gu­ry­ny dog­ry sak­lap bil­män, sa­ça­gy ha­pa­la­ýar­dy. Go­ja­nyň bu dü­şen ha­ly og­lu­na we gel­ni­ne ýa­ra­ma­ýar­dy.
Ahy­ry og­ly:
– Biz ahyr bir zat­lar et­me­l-ä bol­jak – di­ýip, di­llen­ýär. – Men in­di onuň ala-ta­kyr­dy bo­lup na­har iý­şin­de­nem, sa­ça­ga na­har dö­küp ha­pa­laý­şyn­da­nam ha­lys be­zik­dim.
Är-aýal ota­gyň bir kün­jün­de go­ja üçin, ki­çi­jik stol goý­ma­ly di­ýen ka­ra­ra gel­ýär­ler. Şeý­le­lik­de, ol ýer­de go­ja­nyň ýe­ke özü­ni otu­rdyp, na­har be­rip ug­ra­ýar­lar. Är-aýal bol­sa, eden iş­le­ri­ni dog­ry ha­sap­lap, öz stol­la­ryn­da na­ha­r edin­ýär­ler. Go­ja ozal iki ge­zek ta­bak dö­wen­soň, oňa in­di agaç oka­ra­da na­har äber­ýär­ler.
Bäş ýaş­ly og­lan­jyk se­si­ni çy­kar­man, bol­ýan zat­la­ry da­şyn­dan syn­lap ýö­ren eken. Bir gün og­lan­jyk ata­sy­nyň ýü­zü­ne se­re­den­de, onuň göz­le­ri­ne ýaş aý­la­nan­dy­gy­ny gö­rüp gynanýar. Şol gün ag­şam­lyk­dan öň, og­lan­jy­gyň ka­ka­sy og­lu­nyň agaç bö­le­jik­le­rin­den bir zat­lar ýa­sap otu­ran­dy­gy­ny gö­rüp, oňa mä­hir bi­len ha­bar gat­ýar:
– Og­lum, sen nä­me ýa­sap otyr­syň?
Og­lan­jyk ynam bi­len:
– Men ki­çi­jik oka­ra ýa­sa­ýan, ula­lam­soň ene-atama şu oka­ra­jyk­da na­har äber­jek – di­ýip, ýyl­gyr­ýar-da, ýe­ne-de öz işi­ne güm­ra bol­ýar. Bu söz­ler är-aýa­ly şeý­le bir ala­sar­myk ýag­da­ýa sal­ýar we­lin, olar bi­ri-bi­ri­niň ýü­zü­ne se­re­di­şip, doň­ňa­ra da­şa dön­ýär­ler. Hem­me za­da dü­şü­nen är-aýa­lyň ýa­ňa­gyn­dan göz­ýaş­lar sy­ry­gyp gaýt­ýar. Olar as­sy­ryn­lyk bi­len go­ja­nyň elin­den tu­tup, edep bi­len maş­ga­la sto­lu­nyň ba­şy­na ge­çir­ýär­ler. Şon­dan soň­ra hem­işe bi­le­lik­de na­har­lan­yp ug­ra­ýar­lar. Nä­me üçin­dir, in­di çar­şak gaç­sa-da, süýt dö­kül­se-de ýa-da sa­çak ha­pa­lan­sa-da, är-aýal hiç-hi­li ün­jä gal­ma­ýar­dy.

Öýiň gelşigidir, töriň bezegi
Edebiň ýagşysy garryny saklaň
Hemmä ýeter garrylygyň gezegi
Herdem ýada düşsin garryny saklaň

Nesihatyn alyň olar öwit berende
Gulag asyň olar söhbet guranda
El gaýtarmaň kä käýinip uranda
Kiçi-niň borjydyr garryny saklaň

Maşgalaň birigmez garry bolmasa
Her kim ýeter şol dereje ölmese
Syrkaw ýatsa düşeginden galmasa
Hormatlaň mydama garryny saklaň

Tämiz saklaň mydam ussi başyny
Taýýar edip goýyň iýjek aşyny
Öýden çykaryp otyrmaň goşyny
Törden oryn bereň garryny saklaň

Garşylaň mydama güler ýüz bilen
Göwnini göteriň süýji söz bilen
Olar baky ýaşamazlar biz bilen
Hormatlaň mydama garryny sakla

Zalyň pelek başyna ýowuz gün salsa
Ýoldaşyn ugradyp bir özi galsa
Mydam ýasyp aglap gam sazyn çalsa
Ynjytmaň göwnini garryny saklaň

Ene ataň hiç erbedi bolmazmyş
Ynjydanyň nesli oýnap gülmezmiş
Hormatlana soragçy hem gelmezmiş
Hormatlaň mydama garryny saklaň

Çenden aşa agyr işi buýurmaň
Işlenok diýip oňa seňrik ýygyrmaň
Rugsatsyz hazynasyna pensia-syna el digirmäň
Hormatlaň mydama garryny saklaň

Geýindiriň egnide täzeden täze
Mydama meňzediň günini ýaza
Hyzmatyn etdiriň ogul gyzyna
Baryň birigip garryny saklaň

Telek söýläp hiç getirmäň gaharyn
Dişi ýokdyr ýumşak bişiriň naharyn
Ol çekmesin ogul gyzyň azaryn
Wesýetim unutmaň garryny saklaň

Mydama sizden gowni biter ýaly
Razy bolyp dünýädän öter ýaly
Gorinde hem rahat ýatar ýaly
Diri wagty hormatlap garryny saklaň

Garrysyn ynjydan ýaman ady dakynmaň
Ölenden soň ahmyr çekip ökinmäň
Bekdurdy aýdar aýtjak sözin çekinmän
Diri wagty hormatlap garryny saklaň