Biziñ gündelik ulanýan harytlarymyzyñ daşynda ýagny gaplanan gabynda içgin gyzyklanyp gören bolsañyz şu aşakdaky suratda bar bolan belgijigi ýa-da käbirinde "net" sözüniñ bardygyny görensiñiz. Olaryñ näme añladýandygyny bilýärdiñizmi?

"Brutto"(jemi) we "net"(arassa) - bu iki ykdysady adalga bize italýan dilinden geldi. Göçme manyda 'brutto' -'erbet', 'netto'- 'arassa', başgaça aýdylanda artykmaçlykdan arassalanýar. Bu sözleriň etimologiýasyny has çuňňur öwrensek, olaryň gelip çykyşyny latyn dilinde tapyp bileris, meselem, "brutus" "samsyk, akylsyz, gödek" manysyny berýär. Gyzykly tarapy, italýanlaryň özleri iki görnüşli massany ('lordo' - hapalary öz içine alýan hapa) atlandyrmak üçin "net" we "lordo" adalgalaryny ulanýarlar.

Netto(Arassa agramy)- gaplamanyň massasyny hasaba almazdan (önüm guty bolsun, süýji örtügi bolsun ýa-da başga bir gap bolsun) önümiň massasynyň, önümiň ady. Mundan başga-da, "arassa" adalgasy harytlaryň sap bahasyna minus arzanladyşlara, goşmaça töleglere degişlidir. Şeýlelik bilen, alyjy üçin sap nyrh, harytlar üçin hakykatda tölenen pul mukdarydyr, satyjy üçin önümleriň satuwyndan arassa girdeji, ähli çykdajylary minuslaýar.
Brutto(Jemi agram) -sap agramyň tersidir, ýagny gaplanan konteýner ýaly harytlaryň umumy agramy.

Agram-mukdaryň fiziki ölçegidir.
Jemi(brutto) , arassa(netto) agramy hem agram diýip atlandyryp boljakdygyny bellemelidiris, ýagny bularyň hemmesi gram, kilogram, tonna bilen ölçelýän esasy mukdardyr.