Ganazlyk ýa-da anemiýa bedeniň organlaryna we dokumalaryna ýeterlik kislorod (O²)daşamak üçin ýeterlik sagdyn gyzyl gan öýjükleriniň (eritrositleriň) mukdarynyň azalmagynda ýüze çykýan ýagdaýdyr. Adatça bedeniň sagdyn gyzyl gan öýjüklerini öndürmek ukyby beýleki kesellere täsir edende ýa-da gyzyl gan öýjükleriniň ýok edilmegi ýa-da ýitmegi adatdan daşary ýokarlananda ýüze çykýar. Ganazlyk dünýä ilatynyň takmynan 24,8% -ine täsir edýär. 

Ganazlygyň alamatlary ganazlygyň görnüşine we agyrlygyna we gan akma, aşgazan ýarasy, aýbaşy ýa-da rak ýaly saglyk meselelerine baglylykda üýtgäp bilýändir. 

Anemiýanyň (gan azlyk) hem görnüşleri bolýar. Ganazlygyň köp görnüşine mahsus alamatlar:Ýeňil ýadawlyk we energiýa ýitirilmegi...

🫀Tertipsiz ýürek urmagy

🫁Dem gysma

😖Kellagyry

💫Baş aýlanmagy

⚪ Ak reňkli deri

😶Ukusyzlyk (insomnia)

Ganazlygyň käbir görnüşlerinde aýratyn alamatlar bolup biler.

Demir ýetmezçiligi ganazlygy: Kagyz, buz ýa-da toprak ýaly geň maddalary iýmek islegi, çemçe dyrnaklary diýilýän dyrnaklaryň ýokary egriligi, agzyň burçlaryndaky çatryklar...

B12 witamininiň ýetmezçiligi: elleriň ýa-da aýaklaryň çişmegi, ýöremekde kynçylyk çekmek...

Dowamly gurşun zäherlenmesi sebäpli ganazlyk: Diş etinde gök-gara çyzyk, garyn agyrylary, iç gatamagy, gusmak

Gemolitiki ganazlyk (dowamly gyzyl gan öýjüginiň ýok edilmeginden döreýän ganazlyk): Sarylyk (deriniň we gözüň sarylygy), goňur ýa-da gyzyl reňkli peşew, aýaklarda ýaralar,wagtyndan giç bolan bäbeklerde, öt daşynyň döremeginiň alamatlary...

Öýjük ganazlygy: Ýawlyk, ýokançlyklara duýgurlyk, ösüşiň yza galmagy,  esasanam bogunlarda, garynlarda we ellerde agyr agyry epizodlary.

Aplastiki ganazlyk: gyzzyrma, ýygy-ýygydan ýokançlyklar we deriniň dökülmegi

Foliý kislotasynyň ýetmezçiligindäki ganazlygy: gaharjaňlyk, içgeçme we diliň tekiz bolmagy bolup biler.

Anemiýalylar gyzyl gan öýjükleriniň ýok edilmegini hasam erbetleşdirýän dermanlardan gaça durmalydyrlar. Näsaga gyzyl gan öýjüklerine hüjüm edýän immunosupressant dermanlar berilýär we ýokançlyklar bejerilýär.

Ganazlyk üçin näme peýdaly?

Ganazlyk immunitet ulgamyny gowşadýar we şonuň üçin adam ýokançlyklara we howply çiş kesellerine has ýykgyn edip biler. C witaminiň ýeterlik mukdary immunitet ulgamyny güýçlendirýär we demiriň siňmegine kömek edýär. C witamine bolan zerurlygy kanagatlandyrmak üçin her gün apelsin iýmek ýa-da her gün bir stakan limon suwy içmek gowy.

Ysmanak ýaly gök önümlerden tapylan köp mukdarda hlorofil demiriň gowy çeşmesidir. Ysmanagy çig iýmek däl-de, bişirmek has gowudyr. Sebäbi çig ysmanakdaky oksalat kislotasy demiriň bedene siňmeginiň öňüni alyp biler. Täze şugundyr ýa-da nar şiresi ajaýyp gan dörediji we gan arassalaýjy hökmünde çykyş edýär. Bular fol turşusyna hem baýdyr. Künji tohumy, esasanam gara künji tohumy, demir kabul etmegiňizi ýokarlandyrmagyň gowy usulydyr.

Ganazlygy bejermekde ulanylýan dürli usullar bar. Bularyň hemmesi gyzyl gan öýjükleriniň sanyny köpeltmegi maksat edinýär. Şeýlelik bilen, ganyň göterýän kislorod mukdary köpelýär. Bejergi ganazlygyň görnüşine we sebäbine baglylykda, analizleriň netijelerine garalyp meýilleşdirilýär.