Bilyardinizmi 😰😰
ADAM 3 HEPDELAP SUWA DUSMESE ADAMYN AYAGYNDAN KOMELEKCYKYAN EKEN😨🤯🍄🍄🍄🍄 (Ýokançlydyr)Kömelekler iýmitlenişde ulanyp bolýandygyna ýa-da bolmaýandygyna baglylykda 4 topara bölünýär:

Iýilýän kömelekler.
Şertli iýlýän kömelekler
Iýilmeýän kömelekler
Zäherli kömelekler.
Iýilýan kömelekleri bişirmezden öň ezip goýmak ýa-da gaýnadyp, suwuny dökmek talap edilmeýär. Olary gabygyndan arassalap, oňat ýuwmak we soňra üstünden gaýnag suw guýmak ýeterlikdir. Şertli iýilýän kömelekler ajy bolýar. Ýöne oňa ajy tagam berýän zäherli maddalar gaýnadylanda suwda ereýär, guradylyp, uzak waglap saklanylanda bolsa zyýansyzlanýar. Bu topara girýan kömelekleriň käbirini şor suwda köp wagtlap saklap, soň gaýnatmak zerurdyr. Iýilmeýän kömeleklerde zäher ýok. Ýöne olar tagamynyň, ysynyň ýakymsyzdygy zerarly iýmäge ýaramsyz bolýar. Zäherli kömeleklerde köp mukdarda saklanýan toksinler adamy güýçli zäherleýär, hatda onuň ölmegine-de getirip bilýär.

KÖMELEK ÇÖPLEMEGIŇ HEM ŞERTLERI BAR:

Baharda, güýzüň sohky aýlarynda açyk meýdana, gumluga, baýyrlyga, dagyň eteklerine, ýaplaryň boýuna çykyp, kömelek çöplemek hezil. Ýöne belli-belli düzgünler berjaý edilmedik halatlarynda gyzykly we peýdaly gezelenjiň pajygaly waka bilen tamamlanmagy-da mümkindir.

1.Ir säher sagat 6-9 aralygy kömelek çöplemek üçin iň amatly wagtdyr. Gije
mylaýym ýagyş ýagandan soň irden kömelek köpelýär.
2.Kömelegi howa geçirmeýän polietilen haltajyga dal-de, örülen sebede
ýygnamaly.Ýogsam olar solar, döwler.
3.Awtomobil ýollarynyň, demir ýoluň ugrunda, senagat kärhanalarynyň, şäher jaýlarynyň golaýyndaky ýerlerde bilen kömelegi almakdan gaça duruň. Sebäbi kömelek howadaky we toprakdaky agyr metallary, pestisidleri, radionuklidleri ozüne siňdirýär. Ýer ýüzündäki iň gadymy ösümlikleriň biri bolan kömelegiň düzümi 91 % -i suwdan, 3,2 % -i beloklardan, 0,5 %-i ýaglardan, 3,7 %-i uglewodlardan, 0,8 %-i
mineral duzlardan durýar. Onuň iýmitlenişdäki gymmaty beloklara we kaliý duzlaryna baýdygyndadyr. Bu önüm az kaloriýalydyr (1 kilogramynda 320 kkal bar). Kömelek ganazlykda, sowuklamada peýdaly, lýmit siňdiriş ýollarynyň, böwrekleriň, ýürek-damar ulgamynyň kesellerinde, maddalaryň alyş-çalşynyň bozulmasynda welin, ony köp ulanmak maslahat berilmeýär. Şeýle kesellerden ejir çekýän çagalar kömelekli naharlary asla iýmese gowy.
4.Özüňize nätanyş kömelegi ellemäň: zäherli bolmagy ähtimal. Olaryň arasynda ösüp oturan kömelegi iýmäge ýaramlydygyny bilýän bolsaňyzam almaň. ,,Goňşulykda” ýerleşen kömelekler zyýanly täsirini bir-birine geçirýärler.
5.Iýmäge ýaramly bolsa-da, çüýräp ugran kömelegi almaň. Çüýrän ýerini kesip aýraýanyňda-da, ol tagamyny, peýdaly häsiýetini ýitirýar.
6.Kömelek çöplemäge gitmegi halaýan bolsaňyz, olaryň zäherlilerini
zähersizlerinden tapawutlandyrmagy öwreniň.
7.Bazardan kömelek satyn alanyňyzda onuň hiline üns beriň. Köki bilen
goparylyp alnan, solan, şikeslenen, mynjyran, telpejigi epilen we garalan, içi goňur tegmillerden doly kömelek ulanma-ga ýaramsyzdyr. Kömelegiň göbeginiň kesilen ýeri garalmadygyny, gaýzykmadygyny saýlaň. Polietilen haltajyklara gaplanan kömelege hyrydar çykmaň.
8.Ýygy-ýygydan kömelek iýmegiň zyýanlydygyny ýatda saklaň. Düzümindäki bitin
(ösümlik süýümi) onuň siňmegine pasgel berýär, içeganiň nemli gatlagyny
gyjyndyrýar.
9.Üç ýaşa çenli çagalara kömelek bermek gadagandyr. Çaga 3 ýaşandan soň hem oňa köne ýa-da duzlanan, sirkä ýatyrylan kömelegi iýdirmekden saklanyň.
10.Köne ýa-da öte bişen kömelek iýmit siňdirisjň bozulmagyna getirip bilýär.
Nädogry arassalanan, taýýarlanan kömelekde bolsa salmonellalaryň, stafilokokklaryň we beýleki içege kesellerini döredijileriň bolmagy mümkin.
11.Zäherli kömelekler saglyga has köp howp salýar. lýilýän kömelek ter ýa-da bişen görnüşinde uzak saklananda olaryň düzümindäki beloklaryň, ýaglaryň, uglewodlaryň dargap, zäherli birleşmeleri emele getirýändigmi hem ýatda saklaň.