GIDIJI BOLMA!

Gel, köňlüm,
men saňa nesihat kylaý,
Watany terk edip gidiji bolma;
Özüňden eg bir gaýry namardyň
Hyzmatynda gulluk ediji bolma.

Hyzmat kylsaň, bolsun bir asylzada,
Ata-babasyndan beýik begzada,
Eger her çent bolsa aç hem üftada,
Ýanyndan bir zaman gidiji bolma.

Akmaýan galmazdyr bir akan aryk,
Bir tende adam ki semiz, kä aryk;
Bir ýüzi çirikdir, bir ýüzi çaryk,
Çirik diýp, gaty söz aýdyjy bolma.

Ýagşylardan hergiz
çykmaz ýamanlyk,
Asly ýaman bolsa, çykmaz ýagşylyk,
Aslyna tartadyr ýüwrük, çamanlyk,
Ýüwrükni çamanga satyjy bolma.

Çakylyk, habarsyz bir ýere barsaň,
Imtiýaz eýlegil otursaň, tursaň,
Bir nesihat bereý, pendimi alsaň,
Kişi aşynyň duzun dadyjy bolma.

Çagyrlan ýere bar, otur-da turma,
Çagrylmadyk ýere barma, görünme,
Utanmaz adam dek süýrenip ýörme,
Buýrulmagan işni ediji bolma.

Eger sen hem bolsaň nermi-mylaýym,
Mylaýym sen bolsaň, guluň bolaýym,
Gulagymga beren pendiň alaýym,
Kişige gaty söz aýdyjy bolma.

Gökden nem düşmese,
ýer ot getirmez,
Ýygylsa müň gaýgy, bir iş bitirmez,
Är ýigit köňlüne gaýgy getirmez,
Namardyň ogly dek gaçyjy bolma.

Mert ogludyr ile ýazar desterhan,
Dogry söz üstünde berer şirin jan,
Ömrüni ötgerer, diýmez bir ýalan,
Jäht eýläp, ýalan söz aýdyjy bodma.

Sahty-dil ýüregi hergiz boş bolmaz,
Her niçe gynansa köňli hoş bolmaz.
Bir-birewge iki ýagşy duş bolmaz,
Ýagşyny ýamana satyjy bolma.

Töwekgel ner bolar, endişe — maýa,
Köňlüňni iberme her kaýsy jaýa,
Barçanyň daýanjy kadyr allaýa,
Alladan özgäge söýenji bolma.

Okyr bolsaň, ok ur nebsiň gözüne,
Gara, çyn göz bilen meshap ýüzüne,
Aldanyp girmegil şeýtan sözüne,
Ýagşylygy hiç wagt goýujy bolma.

Eger bolsun diýseň ýeňil-agyrlar,
Kelçik sözläp agyrtmagyl bagyrlar,
Ýoluksa gözüňe güňi-sagyrlar,
Olarnyň halyna gülüji bolma.

Tapsaň-da dünýäde mülki-Isgender,
Karunyň maly hem bolsa miýesser,
Ahyry bolar sen ýerge barabar,
Köňlüňde men-menlik satyjy bolma.

Aýdarlar: ýyrtyk don görse it gapar,
Päli ýaman bende hudadan tapar,
Ahyry bir güni kylar sen sapar,
Dar köňüllik işi ediji bolma.

Eger çendi ki bol sahyby-mansap,
Sözün diňle, adalatly bol deňläp,
Söz tapsaň sözlegil, tapmasaň bol hap,
Goldan gelmez işni ediji bolma.

Garrylyk gitgisi bir gün apaty,
Ýigidiň gitgisi bir gün kuwwaty,
Ganymat bil, gapyl adam, pursaty,
Murda dek uzanyp ýatyjy bolma.

Maksat, bu sözlere kylgyl ygtybar,
Çyn adama her wagt adamlyk derkar,
Aňlamaý söýleme: «tamda gulak bar»,
Iç syryň kişige aýdyjy bolma.

Daň atanda molla çagyrar azan,
Bozulmazmyş hergiz kysmatda ýazan,
Ýigitlik bostandyr, garrylyk — kazan,
Bostany hazana satyjy bolma.

Kitabyn açyban okan molla diýr,
Gögerer ýagmyryň suwy birle ýer,
Alkyşy, patyha, doga birle är,
Mazluma sütemlik ediji bolma.

Döwletli ogullar ýaşda baş bolar,
Ýaşaganda, bidöwletler ýaş bolar,
Rehimsiz zalymlar bagry daş bolar
Barar ýere kesek atyjy bolma.

Är ýigit balasy bara pur bolar,
Gamçysy elinde ýaman zor bolar,
Märeke görmegen ýigit har bolar,
Bolar-bolmaz sözi aýdyjy bolma.

Eý köňül, gel imdi haky tapaly,
Nesibe merkebin münüp çapaly,
Aýdarlar: hak ermiş mähri-wepaly,
Hergiz öz sözüňden gaýdyjy bolma.

Men diýdim bir niçe pendi-nesihat,
Bilseň nesihatdyr, ýogsa — pesihat,
Pesihat bilmegil, barça nesihat,
Ýalgançy sözleri aýdyjy bolma.

Magtymguly, göwnüňdedir köp arman,
Tapmady derdine akybet derman,
Ýetişer bir güni hakdan bu perman,
Gaflat düşeginde ýatyjy bolma.

Magtymguly