Belgileriň manylary

Häzirki wagtda kompýuter klawiaturasyndaky nyşanlaryň köpüsi elektron enjamlaryň peýda bolmagyndan has öň bardy. Elektron poçtalardaky «@» belgisi hem ýazuwda kompýuterden we internetden has öň peýda bolupdyr. Şeýle-de bolsa, bu nyşan adaty ýazuw enjamynyň ilkinji nusgalarynda özüne orun tapypdyr.

Meşhur wenger dilçisi Stiwen Ulmannyň pikirine görä, bu nyşan Orta asyr monahlary tarapyndan latyn dilinde ulanylypdyr. 2004-nji ýylyň fewral aýynda Halkara Telekommunikasiýa Bileleşigi elektron poçta salgylarynyň iberilmegini aňsatlaşdyrmak maksady bilen @ belgisi üçin Morse koduny hödürledi. Kod latyn A we C harplaryny birleşdirýär we bilelikdäki grafiki ýazgyny baglanyşyk görnüşinde görkezýär. Nyşan ilkinji gezek 1971-nji ýylyň noýabr aýynda programmaçy Reý Tomlinson tarapyndan dünýäde ilkinji şeýle e-poçta iberilmegi arkaly teklip edildi. E-poçta Tomlinsondan ozal hem bardy, ýöne ol ady we domeni aýyrmak üçin «@» belgisini ulanmagy teklip eden ilkinji adam hökmünde kabul edildi.

Ispan, portugal we fransuz dillerinde «@» belgisi adatça «arroba» diýmekdir. Bu söz «arrub» arap sözünden gelip çykyp, «çärýek» diýmegi aňladýar. 2009-njy ýylda ispan taryhçysy Jorj Romans Stabil ilkinji gezek 1448-nji ýylda ýazylan Aragon golýazmasy «Taula de Ariza»-da «@» nyşany bilen arrobanyň gysgaldylandygyny anyklaýar.

Bu belginiň dürli ýurtlarda zoologik atlary bar. Polýaklar bu belgä — maýmyn, ruslar we ermeniler — it, taýwanlylar — syçan, grekler — ördek, italýanlar we koreýler — suwöküz, wengerler — gurçuk, şwesiýalylar we daniýalylar — pil magistraly, finler bolsa — pişigiň guýrugy diýýär.

(‘): käbir ýer-ýurt atlarynda gabat gelýän bu belgi käbir dillerde sözleri gysgaltmak maksady bilen peýdalanylyp, HTML kodlarynda hem ulanylýan belgileriň biridir.

(*): irki döwürlerde matematikler ýyldyzyň şekilini köpeltmek belgisi hökmünde ulanypdyrlar. Soňky ýyllarda bolsa, beýleki ýazgylarda ähmiýetli zady alamatlandyrmak üçin ýyldyzjyk ulanylyp başlanypdyr.

(?): sorag belgisi hemmelere mälim bolsa gerek. Emma bu belgi käbir dilde başgaçarak ulanylýar. Mysal üçin ispan dilinde ýüzlenme we sorag sözlemleriniň başynda hem soňunda dyngy belgiler goýulýar. «¡Este es mi perro!» (Bu meniň itim!) (ýüzlenme). «¿Este es mi perro?» (Bu meniň itimmi?) (sorag). Mysalda görlüşi ýaly, olaryň biri adatdakysy ýaly sözlemiň soňuna, beýlekisi başaşak görnüşde sözlemiň başyna goýulýar. Ýüzlenme sözlemleri hem şeýle. Arap we pars dilleri sagdan çepe ýazylýandygy üçin sorag belgisi tersine (؟) goýulýar.