24.06.2021
Marsyň orbital stansiýadan görnüşi: üýtgeşik surat
2018-nji ýylda “ExoMars Trace Gas Orbiter” Marsyň 400 km orbitasyndan ilkinji suraty aldy. Spaceewropa kosmos gullugynyň habaryna görä, suratda planetanyň demirgazyk ýarym şaryndaky Korolew krateriniň boýunda 40 kilometr tozan, palçyk we buz (ak ýerler) görkezilýär.Surat ESA we Roscosmos-yň bilelikdäki taslamasy ExoMars maksatnamasynyň çäginde alyndy.
Mars orbitasyna uçurylan kosmiki gämi dört guraldan ybarat: kamera, iki spektrometr we neýtron detektory.Esasy maksady Marsyň atmosferasynyň düzümini seljermek.Kosmos gämisi 2016-njy ýylyň oktýabr aýyndan bäri Gyzyl planetanyň daşyndan aýlanýar, ýöne diňe 2018-nji ýylda dogry orbitany alyp, programmasyny durmuşa geçirip başlady. Häzirki wagtda ol Marsyň atmosferasyny (esasan metan) emele getirýän gazlary seljermek bilen meşgullanýar. Metanyň emele gelmegi hem geologiki, hem biologiki prosesler bilen baglanyşykly bolup biler, şonuň üçin alymlar mümkin boldugyça köp maglumat almak isleýärler.
Tebigata görä, atmosferada asla metan bolmaly däldir, sebäbi himiki reaksiýalar öňden bäri onuň çüýremegine sebäp bolardy.Bu diňe bir zady aňladýar - käbir syrly hadysa, belli bir wagt Marsda metanyň konsentrasiýasynyň çalt artyp başlamagyna sebäp boldy. Şeýlelik bilen “Trace Gas Orbiter” diňe bir uçýan kamera däl, eýsem hakyky himiýa barlaghanasydyr, olaryň kömegi bilen astronomlar uzak geçmişde planetanyň üstünde nämeleriň bolup geçendigi barada maglumat almagy umyt edýärler.