Adamlaryň aglabasy lezzet almak üçin uzakly gün we ýatmazynyň öň ýanynda aýdym diňleýär. Eger-de ukyňyzda mesele döretmejek bolsaňyz, ýatmagyňyzdan öň ony diňlemekden saklanmaly.
Bir gezek Beýlor uniwersitetinden ukyny öwreniji Maýkl Skallin kellesinde galan aýdym bilen ýarygije oýanýandygyna göz ýetiripdir. Şoňa görä-de, ol aýdymyň, aýratyn-da, gapdaldan goýulýan sazyň ukynyň adaty kadasyna nädip täsir edýändigini öwrenmek isläpdir. Alym az öwrenilýän mehanizmde ünsüni jemledi: haçan-da aýdym ýa-da saz adamyň aňynda gaýtalanyp durmagy bilen döreýän biygtyýar aýdym obrazlary. Adatça, bu hadysa adam oýa wagtynda ýüze çykýar, ýöne Skallin onuň ukynyň dowamynda-da ýüze çykyp bilýändigini öwrendi.
«Biziň beýnimiz aýdym diňlenilmeýän wagtda-da ony täzeden işleýär. Bu hadysa haçan-da biz uklanymyzda hem togtamaýar» diýip, alym aýdýar. Onuň sözlerine görä, adam näçe köp aýdym diňledigiçe, onuň kellesinde biygtyýar gaýtalanýan aýdymlar ýer edýär, olary «kowmak» bolsa ýeňil düşmeýär. Şu hadysa dörände, siziň ukuda kynçylyk çekmegiňiz mümkin.
Àýdym uklamaga kömek etmeýär Ukynyň neýrobiologiýa barlaghanasynda 209 adamyň gatnaşmagynda geçirilen pikir soraşmalar we 50 sany meýletinçiniň endiklerini has anyk öwrenmek arkaly gyzykly maglumat ýüze çykaryldy. Gijelerine kesellesinde aýdymlar biygtyýar gaýtalanyp durýanlarda ukynyň bozulmak mümkinçiligi bu hadysa bilen ýüzbe-ýüz bolmaýan adamlaryňkydan 6 esse ýokarydyr.
«Hemmeler diýen ýaly aýdym olaryň ukusyny gowulandyrýandyr diýip pikir edýärdiler, ýöne biz köp aýdym diňlänleriň ukusyny asla gowy almaýandygyny ýüze çykardyk» diýip, Skallin nygtaýar.
Telewizora seretmek ýa-da wideo oýunlary oýnamak ýaly ukyňyza ýaramaz täsir edýän zatlaryň ýerine, Skallin ertirki gün etmeli işleriňizi kagyz bölejigine ýazmaga 5-10 minudyňyzy sarp etmegi maslahat berýär. Alymyň barlaglarynyň görkezişi ýaly, ýatmazyndan 5 minut öň ertirki meýilnamalaryny ýazýan adamlar geljek hakyndaky aladaly pikirlerden «ýüküni ýeňledip», tiz uka gidýärler.
1
