USSAGUŞ
Ady äleme dolan Ürgenjiň nurana keşbine ýene bir hal gondy.
Horezm şanyň buýrugy bilen gurulýan ajaýyp minara ýyldyzlaryň
bärisine uzap barýar...
Horezm şa elinde atyn tesbisini sanasa-da, pikiri başga zatda. Ol
hemme zatda özüniň ýeke-täkligini saklamak isleýär. Ine-de, onuň hyýalyna gara garga ýaly nejis pikir gelip düşledi. «Ussa, ussa ...» diýip
içinden gaýtalady. Beýle hünärli, ajaýyp zatlary bina edýän ussa edil
Soltanyň özi ýaly ýeke-täk. Belki, bardyr hem. Ýok, bu etrapda ýok.
Horezm şa tisginip gitdi. Belki, bardyr hem. Ýok, bu etrapda ýok.
Horezm şa tisginip gitdi. «Eýsem ussa şeýle minarany ýene bir ýerde
dikeldip bilmezmi? Onsoňam ol elýetmez hünärliligi bilen soltanyň
ýeke-täkligini ýada salýar».
Onuň agyr gabaklary galdy. «Ýok etmeli». Beýle minara ýene bir
ýerde dikelmez ýaly ýok etmeli. Hawa, Horezm şa şeýle pikire geldi.
Özüniň jellat aýpaltasyny sungata hem uzatmagy ýüregine düwdi.
Horezm şa öz pikirini ýakynlaryna hem ýaňzytdy. Olar hem şeýle etmeli
diýdiler. Ürgenjiň minarasy ýeke-täk bolmaly.
Iş gyzgalaňly gidýärdi. Köp sanly işçiler bilen birlikde minaranyň
gurluşygynda ussanyň şägirtleri hem işleýärdiler. Näçe gizlin saklansa-
da, agyz-agyzdan ýel alyp, şanyň pikiri bu ýere hem gelip ýetdi.
Ussanyň şägirtlerinden biri kerpijiň ýüzünde bu habary beýan etdi.
Ussanyň nazary ençeme ellerden geçip, özüne gelen kerpiçdäki ýazgyda
eglendi. Okady. Başga bir kerpiji aldy-da ýüzüne özi üçin gamyş, kagyz,
ýelim ibermegi haýyş edip hat ýazdy. Kerpiçden kemçilik tapan bolup,
«Şuny iberen ussa gowşuryň» diýip, yzyna gaýtardy. Şeýle etmese
boljak hem däldi. Ussa berk gorag astyndady.
Wepadar şägirtler halypasynyň haýyşyny kanagatlandyrdylar. Ussa öz
sungatyna biwepalyk etmedi. Minarany gurup boldy. Depesine altyndan
gupba oturtdy.
Tamamlanan işi görmäge gelen Horezm şanyň ýanynda jellatlar
häzir bolup durdular. Ussanyň düşmegine garaşylýardy. Emma
minaranyň depesinden gamyşdyr kagyzdan ýelim arkaly ganat edinen
ussa asmana göterilip gitdi. Zalym soltan öz gara niýeti bilen agzyny
açyp galdy.
Şondan soň ol Ussanyň adyna halk Ussaguş diýipdir.
Ugurtapyjylygy bilen özüni halas eden ussaguş soňra Hywa, Buhara,
Samarkant ýaly şäherlerde hem ajaýyp ymaratlary bina edip, özüne
ebedilik ýadygärlik, halkyň aňynda bolsa öçmejek ýatlama galdyrypdyr.

Şöhrat Abdyýew