Teleskopy kim oýlap tapdy? Teleskop ilkinji gezek haçan we nädip oýlanyp tapyldy? Teleskopyň taryhy
Teleskop, ýyldyzlara, güne we aýa tomaşa edip boljak oýlap tapyş, hemmeleriň ünsüni özüne çekýär. Hususan-da, teleskopy kimiň tapandygy we haçan tapylandygy geň galdyrýar. Teleskop enjamy hemmeleriň öýünde bolmasa-da, jemgyýetimizde iň meşhur tehnologiki enjamlardan biridir. Onda, teleskopy kim oýlap tapdy? Teleskop ilkinji gezek haçan we nädip oýlanyp tapyldy? Teleskopyň taryhy näme? Ine, teleskop hakda ähli jikme-jiklikler.
Teleskop oýlap tapylan tehnologiki enjamlaryň arasynda ünsi çekmegi başaran guraldyr.
Teleskoby kim oýlap tapdy?
Jemi teleskoby tapan 3 oýlap tapyjy bar. Bular; - Hans Lipperşi
- Laýman Spitser
- Zakaria ansanssen
Hans Lipperşi, teleskop üçin patende ýüz tutan taryhda ilkinji adamdyr. Hans Lipperşi aýna teleskopy bilen uzakdaky zatlary ýakyndan görüp bildi. Hans Lippersheý Gollandiýada äýnek öndüriji hem bolupdy. Soň bolsa Laýman we Zakaria teleskopy ösdürip, başga bir prototipde öndürmegi başardylar. Şol sebäpli 3 oýlap tapyjy tarapyndan teleskopyň oýlap tapyjysy hasaplanýar.
Teleskop ilkinji gezek haçan we nädip oýlanyp tapyldy?
Teleskop ilkinji gezek 1608-nji ýylda Hans Lipeprşi tarapyndan oýlanyp tapyldy. Teleskop oýlap tapmak prosesi bar. Astronomiýa ylymlary üçin obýektleri has gowy şekillendirmek zerurlygy ýüze çykdy. Ilki bilen bu zatlary has gowy düşündirmek üçin kiçi diametrli linzaly enjam oýlanyp tapyldy. Hans Lippersheý tarapyndan öndürilen bu enjam, zatlarda has gowy şekillendirilen zatlar. Käbir döwürlerde Laýman Spitser we Zakaria Jannssen atly iki oýlap tapyjy öz goşantlary bilen oýlap tapylan bu teleskopy işläp düzdi we häzirki görnüşini almaga kömek etdi. Ine, teleskop oýlanyp tapyldy.
Teleskopyň taryhy
Teleskopyň taryhy 1600-nji ýyllara degişlidir. Şol döwürde Hans Lipperşi tarapyndan öndürilen ilkinji prototip teleskopy beýleki oýlap tapyjylar tarapyndan işlenip düzüldi. Konkaw we konweks şekillerde öndürilen ilkinji teleskoplar şu güne çenli saklanyp galypdyr. Ilki bilen optik tarapyndan linza ýasamak üçin ulanylan teleskop 1608-nji ýylda öndürildi. Hans Lippersheý tarapyndan öndürilen bu gural, meşhur astronom Galileo tarapyndan gyzyklanma bilen ýerine ýetirildi. Galileo bu ilkinji teleskopyň kömegi bilen açyşlar etdi. Galileo has oňat görnüşi üpjün edýän teleskop döretmek üçin bu başlangyç teleskopy döredip, soňra Ýupiteriň yzyna düşdi.
1721-nji ýyllarda Iňlis oýlap tapyjysy Laýman Spitser aýnaly teleskop oýlap tapdy. Aýnaly teleskoplar Hansyň öndüren teleskopyndan has meşhur bolup, ulanylyp başlandy. Teleskopyň ulanylyşy şeýle ýaýrady.
1
