Londonyň taryhy

Londonyň biziň eramyzyň I asyrynyň ortalarynda döredilendigi resmi taýdan hasaplanýar. Şeýle-de bolsa, käbir alymlar bu sebitdäki ilkinji oturymly ýerler biziň döwrümiziň başlamazyndan has öň ýüze çykypdyr diýip hasaplaýarlar.Arheologlar munuň dogrudygyny ýa-da däldigini entek anyklap bilmediler, ýöne häzirlikçe Londona baryp görenleriň hemmesi orta asyrlaryň köp sanly binagärlik ýadygärliklerine haýran galýarlar.
Birinji müňýyllygyň başlangyjy
Beýik Britaniýanyň we Demirgazyk Irlandiýanyň we Angliýanyň Beýik Britaniýasynyň paýtagty Londonyň taryhy öň 43-nji ýylda Rimleriň Iňlis adalaryny basyp almagy bilen baglanyşyklydyr. Aulus Platiusyň ýolbaşçylygyndaky goşunlar Tames derýasynyň üstünden geçmek üçin köpri gurup, Londinium atly şäherçäni döretdiler. 200-nji ýyla çenli şäher söwda merkezine öwrüldi we indiki müň ýyl üçin serhetlerini kesgitleýän gala diwary bilen gurşalan.
Rim imperiýasy dargansoň, şäheriň ilaty birden azaldy, köp bina ýykyldy. Diňe 7-nji asyryň başynda London janlanyp başlady. 604-nji ýylda ilkinji sobor guruldy - St. Paul sobory (Keramatly Paul sobory). IX asyrda şäher söwda merkezi wezipesine gaýdyp gelen badyna, wikingler tarapyndan ýesir alyndy.Şol pursatdan XI asyra çenli şäheri wikingler, soňra normanlar, soňra iňlisler dolandyrdy - Şa Eduard Konfessor iňlis-sakson güýjüni tassyklaýança.

Orta asyrlar

Orta asyr Londonyň kyssasy 1066-njy ýylda, ýeňiji William Angliýanyň şasy bolanda başlamaly. Täç geýdirilmegi täze gurlan Westminster Abbide geçirildi. Williamyň döwründe London şalygyň iň uly we iň baý şäherine öwrüldi.
1176-njy ýylda London köprüsi - Temasyň üstündäki daş köpri, XVIII asyryň ahyryna çenli şäherde ýeke-täk köpri guruldy. 15 ýyldan soň, korol Riçard I Londona öz-özüni dolandyrmak hukugyny berdi we bir ýyldan soň şäheriň ilkinji häkimi saýlandy.1565-nji ýylda söwda merkezinde rol oýnan Korol bir Exchangeasy guraldy.1599-njy ýylda Şekspiriň oýunlarynyň köpüsiniň premýerasyny ýerleşdiren meşhur Globus teatry guruldy.
Gala diwarlary bilen gurşalan London şäheri öz düzgünleri, däp-dessurlary we kanunlary bilen ýaşady. Netijede, şu güne çenli saklanyp galan şäheriň merkezi bölegine "Şäher" ady berildi.Orta asyr şäherleriniň köpüsinde bolşy ýaly, şäheriň merkezi bölegini bazar meýdançasy hökmünde hyzmat edýän Çipside şaýoly eýeledi.Baý raýatlaryň öýleri onuň üstünde ýerleşýärdi we merkeze agyz suwy bilen çüwdürimler ýerleşdirilipdi.

Londonyň taryhy
16-19 asyr
16-njy asyrdan öň Londonyň taryhy, ilkinji nobatda, şäheriň taryhydyr. XVI asyryň başyndan täjirçilik şäheri, administratiw Westminster we işleýän East End arasynda çylşyrymly özara gatnaşyk döwri başlaýar. Bu asyr feodal gatnaşyklaryň bozulmagy, ybadathananyň özgerdilmegi we senagatda güýçli ösüş bilen tapawutlandy. Emma, ​​şol bir wagtyň özünde, bu merkezi London bolan iňlis medeniýetiniň ösüş döwri.
Abethelizaweta I-iň dolandyran döwründe Londonyň ilaty iki esse artdy we 1600-nji ýyla çenli iki ýüz müň adama ýetdi.Şäher işjeň gurulmagyny dowam etdirdi we 1631-nji ýylda ýörite meýilnama laýyklykda “Covent Garden piazza” kwartaly döredildi. Gynansagam, binalaryň köpüsi 1666-njy ýylda Uly ot bilen ýykyldy.

Wiktoriýa döwri we modernizasiýa

Wiktoriýa döwri London üçin sosial gapma-garşylyklaryň artýan döwri boldy. Westminster Abbiniň töwereginde täze kaşaň senagat baronlarynyň jaýlary guruldy we şol bir wagtyň özünde şäher garyplarynyň oňaýsyz etraplary ep-esli giňeldi.Uzynlygy 2100 kilometre barabar bolan şäher lagym ulgamy döredildi. Şäherden lagym suwlarynyň aýrylmagy sebäpli holera keselleriniň sany azaldy we ölüm derejesi ep-esli azaldy.

Gowy London

1829-njy ýylda Sir Robert Peel adynyň gysgaldylan görnüşinden soň “Bobbi” diýlip tanalýan şäher polisiýasyny gurady. 1830-njy ýylda Bukingem köşgündäki köne binalar ýykyldy we iki ýyl soň Milli galereýa döredilen Trafalgar meýdançasy döredildi.
1834-nji ýylda ýangyn netijesinde Westminster köşgüniň we Mejlisiň binalary ýykyldy, ýerine häzirki zaman mejlis binasy gurulmagy karar edildi. Şondan soň, 1859-njy ýylda meşhur sagat minarasy Big Ben guruldy.
Aslynda Big Ben, Lordlar palatasynyň wekili Benýamin Hallyň adyny göterýän iň uly sagat jaňynyň adydy.Jaňyň ady barada uzyn çykyş edeninden soň, kimdir biri oňa “Big Ben” diýip at bermegi we çekişmäni bes etmegi teklip etdi.
Az salymdan, 1860-njy ýyllarda dünýäniň iň köne we iň ulusy bolan London metrosynda gurluşyk başlandy. Iş başlandan üç ýyl soň, Farringdon Road we Paddington stansiýalaryny birleşdirýän ilkinji şahamça açyldy. Ilkinji otlylar kömürde işledi we iň güýçli tüsse çykardy, ilkinji otly diňe 1906-njy ýylda işe girizildi.
XIX asyryň ikinji ýarymyndan başlap, “West End” we “City” kem-kemden adamsyz ýerlere öwrüldi - iň baý raýatlar töwereklere, has amatly sebitlere göçdi we ösen ulag ulgamy çalt ýetmäge mümkinçilik berdi. şäher merkezi. Merkezde köne binalar täzeden guruldy, täzeleri peýda boldy, ofis binalary guruldy.
XIX asyrda şäheriň ilaty 6 milliona ýetip, Londony dünýäniň iň uly şäherine öwürdi.
Ikinji jahan urşundan soň häzirki zaman görnüşindäki binalar Londonyň keşbini üýtgetmegi dowam etdirdi, bu gezek diňe köne köçelerde däl, eýsem şäheriň täze sebitlerinde-de.