Hytaý dünýädäki iň uly radio teleskop FAST halkara hyzmatyna başlady
Häzirki wagtda dünýäniň iň güýçli radio teleskopy halkara alymlaryň hyzmatyna girizildi. Hytaý äpet teleskopyň 2021-nji ýyla çenli dünýä açyljakdygyny mälim etdi.
Hytaý dünýädäki iň uly radio teleskopy FAST halkara alymlaryna elýeterli etmek kararyna geldi. AFP habarlar gullugynyň habaryna görä, dünýäniň dürli künjeklerinden gelen astronomlar mundan beýläk gözleglerinde FAST-yň ýokary mümkinçiliklerinden peýdalanyp bilerler. Ylym dünýäsinde birinji bolmak isleýän Hytaý ýene-de kosmosda möhüm ädim ätýär.
Diametri takmynan 500 metre ýetýän FAST (
Bäş ýüz metrlik Apertura Sferik Teleskop), kosmosdaky gowşak signallary ajaýyp duýgur gurluşy (
Arecibo-dan üç esse duýgur) beýleki radio teleskoplardan has gowy kesgitläp biler. Hytaý ullakan teleskopyň gurluşygyna 2011-nji ýylda başlady we taslama takmynan
180 million dollar maýa goýumyndan soň
2016-njy ýylda tamamlandy. 30 futbol meýdançasynyň ululygy, FAST dört ýyl töweregi wagt bäri kosmosyň çuňlugynda signal gözleýär.
Arecibo FAST bilen çalşylýar
FAST-dan öň dünýäniň iň uly radio teleskopynyň ady Arecibo obserwatoriýasyna degişlidi. Bilşiňiz ýaly, Arecibo obserwatoriýasy soňky hepdelerde heläkçilige uçrady we ygtyýarlyk möhletiniň ahyryna ýetdi. Gynansagam, Arecibonyň çökmegi ylmy dünýä üçin uly ýitgi boldy. Ýöne indi,
FAST dünýä açylandan soň, astronomlar ýene-de güýçli radio teleskopyna eýe bolarlar.
"
Arecibo, FAST dizaýnynda bize köp ylham berdi. Ylmy komitetimiz, FAST-yň halkara jemgyýetçiligine has elýeterli bolmagyny maksat edinýär" -FAST-yň esasy gözlegçisi Wan Çiming. diýdi
Hytaýyň beýanatlaryna görä halkara ylmy jemgyýetçiligi 2021-nji ýyla çenli FAST ulanyp başlar. Hytaýyň gözlegçilerden arzalary aljakdygy we FAST-yň kabul edilen gözleglere laýyklykda synlamalara başlap biljekdigi aýdylýar.
Alymlar FAST-yň ösen mümkinçilikleriniň arasynda; Exoplanet gözlegleri, keseki gözlegler we galaktikalary we beýleki kosmos desgalaryny öwrenmek köp dürli ugurlarda peýdaly bolar.
