Alymlar Atlantik ummanynda 'Bumerang ýer titremesini' tapdylar
2016-njy ýylda ýer titremesiniň signallaryny öwrenýän alymlar ýer titremesiniň “bumerang ýer titremesi” bolandygyny kesgitlediler. Bumerang ýer titremeleri, adaty ýer titremelerden tapawutlylykda bir tarapa däl-de, iki tarapa bölünýär.
Awstraliýalylar bilen ýörite jübütlenen ýarag, bumerang atylan ýerine gaýdyp gelmek bilen meşhurdyr. Aslynda, bumerangyň bu aýratynlygy şeýle bir meşhur welin, iberilen ýerine gaýdýan köp zat “bumerang ýaly” meňzeýär.
ŞeýLE, bumerang ýer titremelerini eşitdiňizmi? Maglumatlarymyz gaty az bolan ýer titremeler, bir taraplaýyn ýarylmagy netijesinde ýüze çykýan adaty ýer titremelerden tapawutlylykda, öňe we yza iki taraplaýyn döwülýär.
Bumerang ýer titremesinde tizligi 16 müň km / sag ýetdi
2016-njy ýylda Afrika materiginden takmynan 900 km uzaklykda, Atlantik ummanynyň düýbündäki Romançe Rift sebitinde bolup geçen 7.1 ball ululykda ýer titremesiniň netijelerini gözden geçiren alymlar, ýer titremesiniň bumerang ýer titremesi diýen netijä geldiler.
Suwasty deňiz seýsmometrleri we gözegçilik hemralary tarapyndan ýüze çykarylan ýer titremesiniň signallaryny gözden geçiren alymlar ýer titremesiniň ilki bilen gündogara bir taraplaýyn arakesme berendigini, ýöne soňra ugruny üýtgedip, günbatara tarap tizlenendigini anykladylar. Sagatda takmynan 16 müň km tizlige ýeten döwülme, hatda ses tizliginden hem ýokary bolup, adamyň ýaşaýan ýerinde gaty weýran ediji täsir edip biler.
Göz öňünde tutulýan ýer titremesiniň tapylmagy iň möhümdir, sebäbi alymlaryň şu wagta çenli bumerang ýer titremelerine hiç hili subutnamasy ýokdy. Göz öňünde tutulýan ýer titremesi bilen baglanyşykly derňewler, bumerang ýer titremeleriniň adam ýaşaýan ýerlerinde bolup bilse näme bolup biljekdigine düşünmäge kömek edip biler.
